Kupujesz pellet bez certyfikatu? Nie ryzykuj! Może Cię do bardzo drogo kosztować! Czym kierować się wybierając pellet drzewny? To pytanie zadaje sobie chyba każdy posiadacz kotła czy kominka pelletowego. Odpowiedź na nie jest dość złożona, ale postaramy się udzielić jej kompleksowo.
Cena jak kryterium wyboru pelletu?
Już na wstępie odpowiemy, że na pewno nie ceną, a przynajmniej nie wyłącznie nią. Niska cena pelletu jest tym kryterium, które powinniśmy traktować bardziej w charakterze ostrzeżenia niż zachęty do zakupu, bowiem niemal zawsze oznacza ona kiepską jakość pelletu, a często także kłopoty i ogromne wydatki spowodowane uszkodzeniem kotła lub palnika.
Rynek pelletu w Polsce jest dość dobrze uregulowany i dzieli się na dwie zasadnicze części:
- Certyfikowane pellety drzewne bardzo dobrej jakości.
- Niecertyfikowane pellety drzewne niewiadomej (najczęściej kiepskiej, lub wręcz bardzo złej) jakości.
Pellety certyfikowane, niezależnie od marki, czy producenta mają zbliżoną do siebie jakość i cenę, która w zależności od sezonu w jakim kupujemy pellet w większości przypadków będzie zawierać się w przedziale około 900 – 1200 zł (w zależności czy pellet odbieramy osobiście, czy zamawiamy z dostawą). Przy zakupie większej ilości (z reguły minimum 24 ton) możliwe są nieco niższe ceny. Pelletu certyfikowanego nie kupimy raczej w cenie poniżej 800zł/tonę, a na pewno nie detalicznie. W cenie poniżej 800zł wkraczamy na bardzo „grząski” i ryzykowny teren pelletów niecertyfikowanych, w których oprócz właściwego surowca drzewnego możemy znaleźć całą masę „dodatków”, których nigdy w pellecie drzewnym być nie powinno. Najczęściej są to różnego rodzaju kleje, rozpuszczalniki i inne zanieczyszczenia z produkcji meblowej, które w krótkim czasie mogą zupełnie zniszczyć urządzenie grzewcze. Nawet jeśli dana partia pelletu jest relatywnie dobra nikt nie da nam gwarancji, że kolejna będzie taka sama, gdyż taką gwarancję daje jedynie certyfikacja i regularne badania próbek pelletu.
Na załączonej powyżej fotografii mogą zobaczyć Państwo co stało się z zupełnie nowym kotłem pelletowym po 3 tygodniach użytkowania pelletu, którego sprzedawca zapewniał oczywiście o jakości porównywalnej z pelletem certyfikowanym, a także o posiadanych przez siebie badaniach i dziesiątkach zadowolonych klientów. Rzeczywistość okazała się jednak inna, kocioł jest bardzo poważnie uszkodzony, a sprawa najprawdopodobniej znajdzie swój finał w sądzie. 200zł zaoszczędzone na zakupie jednej palety pelletu zamieniło się w wydatek rzędu kilku tysięcy złotych i masę niepotrzebnych nerwów. To tylko jeden z setek podobnych przykładów z jakimi na co dzień stykają się serwisanci kotłów i kominków pelletowych.
Dlaczego na rynku jest tak wiele pelletów niecertyfikowanych?
Odpowiedź jest dość prosta i logiczna – jeżeli producent danego pelletu drzewnego jest pewien jego bardzo dobrej jakości przeprowadza certyfikację, która mimo pewnych kosztów i koniecznych do przestrzegania procedur tak naprawdę pomaga mu w sprzedaży i otwiera przed nim ogrom możliwości, jak chociażby możliwość eksportowania pelletu do takich krajów jak Włochy, Niemcy czy Austria, gdzie pellety niecertyfikowane w zasadzie nie występują w obrocie.
Jeżeli producent danego pelletu drzewnego twierdzi, że ma on bardzo wysoką jakość, a jednocześnie z jakiegoś powodu jakości tej nie potwierdza certyfikat to możemy być niemal pewni, że w pellecie tym ukrywa się wiele niespodzianek. Gdy już podejmiemy jedyną słuszną decyzję o zakupie pelletu z certyfikatem do wyboru będziemy mieć nadal kilka rodzajów i klas pelletu.
Pellety certyfikowane w systemie ENplus dzielą się na 3 klasy:
Pellety klasy A1, które mogą być wyprodukowane wyłącznie z drewna okrągłego oraz niezanieczyszczonych chemicznie pozostałości po produkcji z przemysłu przetwarzającego drewno. Pellety tej klasy mają także najbardziej „wyśrubowane” parametry ze wszystkich klas pelletu i są to:
✅ wartość opałowa minimum 4,6 kWh/kg
✅ średnica od 6 do 8mm (z tolerancją 1mm)
✅ długość od 3,15 do 4mm
✅ zawartość pyłu i granulatu o długości poniżej 3,15mm nie może przekraczać 0,5% (w workach 15 – 30kg) oraz 1% w pellecie luzem
✅ gęstość nasypowa od 600 do 750kg
✅ wilgotność maksimum 10%
✅ wytrzymałość mechaniczna minimum 98%
✅ zawartość popiołu maksimum 0,7%
✅ temperatura topnienia minimum 1200 oC
Pellety klasy A2, które mogą być wyprodukowane z całego drzewa (bez gałęzi), drewna okrągłego, pozostałości potartacznych oraz niezanieczyszczonych chemicznie pozostałości po produkcji z przemysłu przetwarzającego drewno. Większość parametrów pokrywa się z klasą A1, istotnie większa jest jedynie zawartość popiołu (maksimum 1,2%) oraz nieznacznie mniejsza wytrzymałość mechaniczna (minimum 97,5%).
Pellety klasy B mogą być produkowane dodatkowo z niezanieczyszczonego drewna poużytkowego, oraz pozostałego surowca drzewnego z lasów i plantacji. Od klasy A2 pellety klasy B różnią się głównie większą dopuszczalną zawartością popiołu (maks. 2%).
W każdej z trzech wymienionych wyżej klas pelletów możemy dodatkowo wyróżnić:
Pellety iglaste (z drewna drzew iglastych, najczęściej sosny lub świerku),
Pellety liściaste (z drewna drzew liściastych, najczęściej buku lub dębu),
Pellety mieszane (częściowo z drewna drzew iglastych, częściowo z drewna drzew liściastych).
Powszechnie wiadomo, że lepszym drewnem opałowym do kominków czy pieców jest drewno z drzew liściastych (np. buk, grab czy brzoza) niż drewno z drzew iglastych. Ta zasada nie dotyczy jednak pelletu drzewnego! Po procesie pelletyzacji to właśnie pellety iglaste są w większości przypadków znacznie lepsze od pelletów liściastych i mieszanych. Dzieje się tak dlatego, że drewno liściaste przed pelletyzacją ma większość gęstość od drewna iglastego, spala się mniej gwałtownie i posiada mniej żywicy co pozwala zachować kominek czy kocioł w lepszej sprawności. Gdy popatrzymy na wartości opałowe jednego kubika drewna kawałkowego będą one wyższe w przypadku drzew liściastych, ale już w przeliczeniu na 1kg drewna większą wartość opałową będzie miało drewno iglaste. Po procesie pelletyzacji gęstość drewna liściastego i iglastego w zasadzie się wyrównują, a ze względu na zawartość związków żywicznych lepszą wartość opałową będzie mieć w większości przypadków pellet iglasty.
Wartość opałowa pelletu to nie wszystko…
Wartość opałowa to nie wszystko, bowiem w pellecie drzewnym bardzo istotne są również inne jego cechy i tutaj zdecydowanie wygrywają już pellety z drzew iglastych. Dzięki naturalnej zawartości żywic nie dodaje się do nich sztucznych lepiszczy w procesie pelletyzacji co sprawia, że palą się one lepiej. Kotły zasilane pelletami iglastymi są także znacznie mniej wymagające w obsłudze, nie wymagają bowiem tak częstych korekt parametrów podawania i siły nadmuchu jak ma to miejsce w przypadku spalania pelletów liściastych. Pellety wytworzone w 100% z drzew iglastych są też najchętniej wybieranymi przez użytkowników kotłów nie tylko w Polsce, ale również w takich krajach jak Austria, Niemcy, czy Włochy, które są głównym konsumentem pelletu drzewnego w Europie. O lepszej jakości pelletów z drzew iglastych świadczy także ilość pelletów iglastych posiadających certyfikaty w najwyższej klasie ENplus A1, gdzie zdecydowaną większość pelletów stanowią pellety sosnowe.
Ogromna większość pelletów liściastych na rynku nie posiada żadnego certyfikatu, gdyż znacznie trudniej w pellecie takim osiągnąć wysokie wymagania jakościowe jakie dobrym pelletom stawia system jakości ENplus.
Jaki więc pellet wybrać do swojego kotła?
- Najważniejszym jednak kryterium wyboru pelletu drzewnego powinien być nie jego skład surowcowy, a potwierdzona certyfikatem jakość i parametry.
- Zdecydowanie lepszym wyborem będzie certyfikowany pellet liściasty niż niecertyfikowany pellet iglasty. Dopiero gdy staniemy przed wyborem dwóch pelletów certyfikowanych w tej samej klasie, lepszym wyborem prawdopodobnie okaże się pellet wykonany w 100% z drewna iglastego.
- Pellety bez certyfikatu, pomimo ich niższej ceny najlepiej omijać z daleka, gdyż w razie jakiegokolwiek uszkodzenia urządzenia grzewczego narazimy się nie tylko na duże koszty, ale także na utratę gwarancji producenta.
